การส่งออกสินค้าเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร ปี 2023 พบมีสัดส่วนแค่ 17.3% ของการส่งออกทั้งหมด ที่เหลือเป็นสินค้าอุตสาหกรรมถึง 78.6% เจาะลึกไปพบ 5 สินค้าสำคัญ ทำรายได้หลัก ผลไม้ ข้าว ไก่ มันสำปะหลัง และยางพารา และยังพึ่งพาตลาดหลัก จีน มีสัดส่วนสูงถึง 42% ชี้ ต้อง กระจายตลาด ลดความเสี่ยง และเพิ่มมูลค่า สินค้าอาหาร และแปรูปมากขึ้น
สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) วิเคราะห์การส่งออกสินค้าเกษตรและอุตสาหกรรมการเกษตร ของปี 2566 พบว่า ในปี 2566 การส่งออกภาพรวมของไทย มี มูลค่า 284,561.8 ล้านเหรียญสหรัฐ เป็นการส่งออกสินค้าเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร คิดเป็นสัดส่วน 17.3% ของมูลค่าการส่งออกรวม และส่งออกสินค้าอุตสาหกรรม สัดส่วน 78.6% ที่เหลืออีก 4.1% เป็นสินค้าแร่และเชื้อเพลิง
โดยการส่งออกสินค้าเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตรสัดส่วน 17.3% นั้น มีมูลค่า 49,203.1 ล้านเหรียญสหรัฐ (1.69 ล้านล้านบาท) แบ่งเป็นสินค้าเกษตร 26,801.7 ล้านเหรียญสหรัฐ (0.92 ล้านล้านบาท) สัดส่วน 9.4% และสินค้าอุตสาหกรรมเกษตร 22,401.4 ล้านเหรียญสหรัฐ (มูลค่า 0.77 ล้านล้านบาท) สัดส่วน 7.9%
ทั้งนี้ ในส่วนของสินค้าเกษตรส่งออกที่มีมูลค่าสูงสุด 5 อันดับแรก คือ .ผลไม้ 6,941.6 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 25.9% ของมูลค่าส่งออกสินค้าเกษตร รองลงมา คือ ข้าว 5,144.4 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 19.2% ,ไก่ 4,082.3 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 15.2% ,.มันสำปะหลัง 3,704.4 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 13.8% และ.ยางพารา 3,648.6 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 13.6% รวม 5 อันดับแรก มีสัดส่วน 87.7% ของการส่งออกสินค้าเกษตรทั้งหมด
ส่วนสินค้าเกษตรที่มูลค่าการส่งออกขยายตัวสูงสุด 5 อันดับแรก ได้แก่ ไข่ไก่สด เพิ่ม 72.4% ,ข้าว เพิ่ม 29.3% ,.ผลไม้ เพิ่ม 22.8%, เนื้อและส่วนต่าง ๆ ของสัตว์ที่บริโภคได้ เพิ่ม 6.2% และ.กุ้งอื่น ๆ เช่น กุ้งสำหรับทำพันธุ์ เพิ่ม 6%
ในส่วน ตลาดส่งออกสินค้าเกษตรที่มีมูลค่าสูงสุด 5 อันดับแรก คือ จีน 11,262.3 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 42.0% รองลงมา คือ.ญี่ปุ่น 3,206.0 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 12.0% , .สหรัฐฯ 1,506.5 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 5.6% ,.มาเลเซีย 1,189.0 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 4.4% และ อินโดนีเซีย 940.1 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 3.5% โดยรวม 5 อันดับแรก คิดเป็นสัดส่วน 67.5% ของการส่งออกสินค้าเกษตรทั้งหมด สำหรับตลาดส่งออกสินค้าเกษตรที่มูลค่าการส่งออกขยายตัวสูงสุด 5 อันดับแรก ได้แก่ สหราชอาณาจักร เพิ่ม 113.7% รองลงมา คือฟิลิปปินส์ เพิ่ม 63.1%,.แอฟริกาใต้ เพิ่ม 35.4% ,.สปป.ลาว เพิ่ม 18.5% และสิงคโปร์ เพิ่ม 11%
จากข้อมูลดังกล่าว พบว่า สินค้าเกษตรส่งออกของไทยส่วนใหญ่เป็นสินค้าโภคภัณฑ์ หรือมีการแปรรูปขั้นต้นเท่านั้น จึงต้องเร่งส่งเสริมและผลักดันให้ไทยส่งออกสินค้าเกษตรมูลค่าสูงและสินค้าอุตสาหกรรมเกษตรเพิ่มขึ้น อาทิ อาหารแห่งอนาคต สินค้าเกษตรอินทรีย์แปรรูป และสารสกัดจากผลผลิตการเกษตร เพราะสินค้าเกษตรส่งออก 5 อันดับแรก คือ ผลไม้ ข้าว ไก่ มันสำปะหลัง และยางพารา มีมูลค่าการส่งออกรวมกัน คิดเป็นสัดส่วนถึง 87.7% ของมูลค่าการส่งออกสินค้าเกษตรทั้งหมด แสดงให้เห็นว่า ไทยพึ่งพาการส่งออกสินค้าเกษตรเพียงไม่กี่รายการ อีกทั้งมูลค่าส่งออกไปยังตลาดส่งออก 5 อันดับแรก คิดเป็นสัดส่วน 67.5% ของการส่งออกสินค้าเกษตรทั้งหมด ซึ่งแสดงว่าไทยพึ่งพาตลาดส่งออกหลักเพียงไม่กี่ตลาดเช่นกัน โดยเฉพาะจีนที่มีสัดส่วนสูงถึง 42.0% ของมูลค่าการส่งออกสินค้าเกษตรทั้งหมด จึงควรสร้างความหลากหลายของสินค้าและตลาดส่งออกสินค้าเกษตร เพื่อกระจายความเสี่ยงจากการพึ่งพาเพียงบางสินค้าและบางตลาดมากเกินไป
นายนภินทร ศรีสรรพางค์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า “การส่งออกสินค้าเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร สามารถสร้างรายได้ให้กับประเทศ และกระจายรายได้สู่เกษตรกรซึ่งเป็นคนกลุ่มใหญ่ของประเทศ ซึ่งมีสัดส่วนถึง 46% ของประชากรทั่วประเทศ จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อเศรษฐกิจไทย อีกทั้งยังช่วยดูดซับผลผลิตส่วนเกินที่ไม่สามารถบริโภคภายในประเทศได้หมด แต่ทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องต้องร่วมมือกันสนับสนุนให้เศรษฐกิจภาคเกษตรเติบโตอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะการนำผลการวิจัยและเทคโนโลยีมาช่วยในการเพิ่มผลผลิต และลดต้นทุนด้านต่าง ๆ รวมถึงการปรับโครงสร้างการส่งออกสินค้าเกษตร อาทิ มุ่งสู่การส่งออกสินค้าเกษตรมูลค่าสูง ปรับสินค้าส่งออกให้มีความหลากหลายมากขึ้น และกระจายตลาดส่งออกใหม่ ๆ ควบคู่กับการรักษาตลาดเดิม เช่น สหรัฐฯ จีน และอาเซียน รวมทั้งต้องพัฒนาคุณภาพมาตรฐานสินค้า ปฏิบัติตามกติกาการค้าใหม่ ๆ อาทิ ไม่ทำลายหรือบุกรุกพื้นที่ป่า ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เพื่อให้เป็นไปตามที่ตลาดคู่ค้าต้องการ”นายนภินทรกล่าวส่วนสินค้าอุตสาหกรรมเกษตรส่งออกที่มีมูลค่าสูงสุด 5 อันดับแรก คือ อาหารทะเลกระป๋องและแปรรูป 3,477.8 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 15.5%,.น้ำตาลทราย 3,452.0 ล้านเหรียญสหรัฐ, สัดส่วน 15.4% , .อาหารสัตว์เลี้ยง 2,464.5 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 11.0% , .ผลิตภัณฑ์ข้าวสาลีและอาหารสำเร็จรูปอื่น ๆ 2,432.3 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 10.9 % และ เครื่องดื่ม 2,045.6 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 9.1% รวม 5 อันดับแรก คิดเป็นสัดส่วน 61.9% ของการส่งออกสินค้าอุตสาหกรรมเกษตรทั้งหมด ส่วนสินค้าอุตสาหกรรมเกษตรที่มูลค่าการส่งออกขยายตัวสูงสุด 5 อันดับแรก ได้แก่ โกโก้และของปรุงแต่ง เพิ่ม 25.6% , .ผักกระป๋อง และผักแปรรูป เพิ่ม 19.2% ,น้ำตาลทราย เพิ่ม 10.0% ,ไอศกรีม เพิ่ม7.3% และ.สิ่งปรุงรสอาหาร เพิ่ม 7.1% ตลาดส่งออกสินค้าอุตสาหกรรมเกษตรที่มีมูลค่าสูงสุด 5 อันดับแรก คือ.สหรัฐฯ 2,867.7 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 12.8% ,จีน 2,033.1 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 9.1%,.ญี่ปุ่น 1,712.5 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 7.6% ,กัมพูชา 1,444.3 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 6.5% และ อินโดนีเซีย 1,383.2 ล้านเหรียญสหรัฐ สัดส่วน 6.2% รวม 5 อันดับแรก คิดเป็นสัดส่วน 42.2% ของการส่งออกสินค้าอุตสาหกรรมเกษตรทั้งหมด และตลาดส่งออกสินค้าอุตสาหกรรมเกษตรที่มูลค่าการส่งออกขยายตัวสูงสุด 5 อันดับแรก ได้แก่ จีน เพิ่ม 41.6% ,.ฟิลิปปินส์ เพิ่ม 22.5% ,.สหราชอาณาจักร เพิ่ม 16.1% ,ไต้หวัน เพิ่ม 12.4% และ เกาหลีใต้ เพิ่ม 12.1%
ที่มา : ข้อมูล : สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.)
